آشنایی با فرآیند کارتن سازی
آشنایی با کارتن وفرایند تولید آن
آشنایی با کارتن وفرایند تولید آن
مجموعه عملیات های برش، چاپ و چسب که بر روی ورق آماده کارتن انجام می شود را کارتن سازی میگویند. کارتن سازی از نظر اقتصاد دانان یکی از ده شغل برتر از نظر درآمدی در دنیا می باشد و در ایران یکی از هفت شغل پردرآمد می باشد.
ورق چیست؟
یکی از اصلی ترین مراحل برای تولید انواع کارتن، فرایند ورق سازی می باشد. در واقع ورق ها مهم ترین عنصر در تولید کارتن به شمار می روند و تولید کارتن بدون وجود ورق امکان پذیر نیست. همچنین کیفیت نهایی کارتن تولید شده تا حد زیادی به نحوه ساخت ورق بستگی دارد.
ورق سازی طی فرایند خاصی انجام می شود و مراحل مختلفی دارد. برخی از افراد مراحل ورق سازی را با همان فرایند ساخت کاغذ اشتباه می گیرند و کاغذ و ورق را دو مورد یکسان می دانند. اما این یک تصور کاملا غلط است و این دو با هم تفاوت دارند.
انواع کاغذ کارتن بسته به کیفیت و قیمت آن مواد بازیافتی تولید میشوند. حال آنکه مهمترین ماده اولیه استفاده شده برای ساخت و تولید ورق کارتن ، انواع کاغذ است؛ اما در هنگام فرایند ساخت ورق کارتن مواد دیگری هم به آن اضافه می شود. مهمترین عامل تاثیرگذار روی قیمت کارتن و قیمت ورق کارتن جنس کاغذ به کار رفته برای تولید آن است.
فلوت و انواع آن
B فلوت
یکی از مناسب ترین نوع فلوت در کارتن های مخصوص لوازم شکستنی با قدرت ضربه گیری بالا فلوت B میباشد که با داشتن میانگین دندانه هایی ۱۵۰_۱۲۵ با ضخامت ۳_۲ میلی توانایی تحمل وزن ۱۳ کیلویی را دارند.
مصارف متداول:کارتن کارخانجات کاشی و سرامیک، کفی و سینی های رستورانی، بسته بندی کنسرویجات و نوشیدنی ها، ورق های جداکننده و مقسم و ..
C فلوت
کارهایی که با چنین فلوتی ساخته میشوند بسیار کاربردی تر هستند و برای بسته بندی های محصولات مختلف استفاده میشوند. ضخامت این فلوت حدودا میان ۴_۳.۵ بوده و تعداد آنها ۱۴۰_۱۲۰ عدد در هر متر میباشد. کارتنهای تولید شده توسط فلوت C تحمل حداکثر 8 کیلوگرم را دارند.
مصارف متداول: کارتن مادر انواع صنایع،برخی سینی و کفی ها و …
E فلوت
کارتنها و جعبه های تولید شده از این نوع فلوت که مقاومت خوبی در برابر فشار و له شدگی داشته و جعبه ها را در برابر چنین آسیب هایی حفظ میکنند.
ضخامت این فلوت چیزی میان ۲_۱ میلی متر بوده و شمارش کنگره های آن ها ۳۲۰_۲۹۰ عدد در هر متر میباشد. این کارتن ها برای مواردی استفاده میشوند که ظرافت برای تولید کننده اهمیت دارد.
مصارف متداول: جعبه های پیتزا،انواع جعبه های کفش و …
انواع ورق
- ورق کارتن سه لا با یک لایه فلوت(کنگره)
این ورق شامل یک لایه از کاغذ کنگره دار است که بین دو کاغذ دیگر قرار گرفته است که مجموعاً سه لایه را تشکیل می دهند . به این نوع ورق کارتن سه لا نیز گفته می شود.
- ورق کارتن پنج لا با دولایه فلوت(کاغذ کنگره ای)
در این نوع ورق کارتن دو لایه از کاغذ کنگره دار بین سه لایه کاغذ لاینر قرار گرفته است که در جمع لایه ها به پنج می رسد .به این نوع ورق کارتن پنج لا گفته می شود.
- ورق کارتن هفت لا با سه لایه فلوت( کاغذ کنگره ای)
در این نوع ورق سه لایه از کاغذ کنگره دار بین ۴ لایه کاغذ لاینر قرار می گیرد ، که جمع لایه ها به هفت می رسد. به این نوع ورق کارتن هفت لا گفته می شود.
روند سفارش گیری و تولید کارتن
1_مرحله بازاریابی و نمونه گیری
ارتباط با مشتری و درخواست نمونه و ارسال نمونه برای ارزیابی جنس،سایز،چاپ
در اولین مرحله از مراحل کارتن سازی باید به نیاز مشتری و عملکرد های مورد انتظار از بسته بندی توجه داشت (نوع کارتن، جنس ورق کارتن، نوع چاپ) چرا که این عملکرد بسته بندی(وزن جنسی که داخل کارتن میرود، محل استفاده کارتن مثلا داخل سردخانه یا جای مرطوب)است که نوع و کیفیت کارتن را مشخص می کند. پس از شفاف شدن مشخصات فنی، کیفی و ابعاد مورد نظر توسط مشتری نمونه اولیه کارتن تهیه می شود و پس از تایید نهایی توسط مشتری وارد فرآیند تولید انبوه محصول بسته بندی می شود.
نوع ورق با توجه به نمونه گرفته شده از مشتری و یا با توجه به عملکرئ بسته بندی مشخص میگردد.
2_مرحله قیمت دهی و ثبت سفارش
استعلام قیمت به مشتری و بستن قرارداد فروش و گرفتن اسناد مالی
پس از تایید و گذراندن مرحله اول جزئیات به عنوان برنامه تولید محصول بسته بندی به واحد تولید ورق کارتن ارائه می شود تا این واحد ورق و مقوای مورد نیاز را تولید کند آن هم به این صورت که در بعضی از کارتن سازی ها از ضایعات کاغذ و در برخی دیگر از پالپ چوب برای تهیه خمیر کاغذ استفاده می کنند. از خمیر کاغذ برای تهیه کاغذ بسته بندی استفاده می شود و در ادامه سایزهای مورد نیاز بر روی آنها انجام می شود و در ادامه کار گنگره دار کردن و چسباندن کاغذ انجام می شود و بعد از آن از کارخانه کاغذ سازی به واحد تولید ورق و مقوای کارتن ارسال می شود.
3_مرحله تولید و تحویل
درخواست سفارش به مدیر تولید وهماهنگی جهت خرید مواد اولیه تولید و زمانبندی تولید و رمان تحویل به مشتری
بعد از این که ورق و مقوای کارتن از واحد تولید ورق کارتن تحویل گرفته شد با توجه به نوع کارتنی که مشتری سفارش داده است دستگاه مرتبط تعیین می شود تا مراحل تولید کارتن انجام شود. فرایند تولید کارتن می تواند در یک خط تولید پیوسته و یا به وسیله دستگاه مجزا انجام شود.
کارتن چیست؟
uکارتن(کلمه فرانسوی) یا گونه‌ای محصول کاغذی است که از ترکیب ورق‌های کاغذ درست میشود و به گستردگی در بسته‌بندی به کار میرود. کارتن معمولاً از سه لایه کاغذ ساخته میشود که دو لایه رو و زیر آن ورق صاف و یک لایه میانی کاغذ گمگره دار(فلوت) است. با توجه به نیازی که در بسته‌بندی داریم کیفیت و نوع کارتن برای ما تغییر می‌کند برای مثال کارتن هایی که جنس بالای 10 کیلوگرم را باید تحمل کنند از کارتن ۵ لایه با فلوتینگ محکمتر استفاده میشود و برای جنس سبک(زیر 10 کیلوگرم) از کارتن سه لایه بهتر است.
مزیت استفاده از کارتن
اصلی ترین دلیلی که باعث استفاده بیشتر از کارتن و جعبه در صنعت بسته بندی می شود ، امکان بازیافت کارتن و جعبه است، که پس از بازیافت دوباره به چرخه تولید بر می گردد. اما جز اینکه کار کارتن سازی دوست داره محیط زیست است عواملی زیر هم در محبوبیت آن تاثیر دارد:
- قمیت مناسب و ارزان
- آسان بودن دسترسی
- روند تولید بدون پیچیدگی
- حمل نقل آسان
قیمت کارتن به عوامل مختلفی بستگی دارد. نوع کاغذ ، تعداد لایه ها ، نوع فلوت ، ابعاد کارتن ، وزن کارتن ، برش و نوع چاپ و … از جمله مواردی هستند که در قیمت کارتن تعیین کننده هستند.
انواع کارتن
کارتن مقوایی یک مکعب مقوایی است که در اشکال مختلف تولید می شود. نحوه ساخت آن با توجه به محصولی و باری که در آن قرار می گیرد تعیین می شود. طبیعی است که کارتن میوه با کارتنی که در صنایع استفاده می شود از نظر ظاهری و نحوه بسته شدن متفاوت خواهد بود. از مهم ترین انواع کارتن مقوایی می توان به موارد اسلایدهای بعدی اشاره داشت:
کارتن چاک‌دار (کارتن مادر)
اصطلاحا در صنعت کارتن سازی ، به کارتن هایی که تعدادی بسته کوچکتر را در خودجای می دهند،گفته می شود
به عنوان مثال شرکت تولید پفک، 10 تا 20 بسته پفک را جهت حمل و یا نگهداری صحیح در داخل یک کارتن قرار می دهد و سپس برای عرضه روانه فروشگاه ها می کند. این کارتن ها که حاوی چندین بسته کوچکتر هستن کارتن مادر هستند. یا مثلا شرکت تولیدکننده دستمال کاغذی هر 24 عدد جعبه دستمال کاغذی را جهت نگهداری در انبار و همچنین حمل و انتقال سریع و راحتدرون یک کارتن بزرگتر قرار می دهد..
کارتن مادر از جمله کارتن هایی است که 80 درصد صنایع به آن نیاز پیدا می کنند. زیرا شما هر محصولی تولید کنید 80 درصد احتمال دارد که دسته هایی از محصول خود را ( هر دسته بسته به حجم و وزن محصول، تعداد آن متغییر است ) درون کارتن یا جعبه ای قرار دهید. چرا که این کار موجب سامان دهی امر خروج کالا از انبار می گردد و حمل و نقل محصول را آسان تر می کند
چند نمونه از انواع کارتن مادر در صنعت کارتن سازی
کارتن خرما ، کارتن آب ، کارتن ماکارانی ، کارتن حبوبات ، کارتن چیپس ( کارتن موادغذایی ) ، کارتن عسل ، کارتن دارو ، کارتن مواد بهداشتی ، کارتن شوینده
جعبه سینی شکل
همانطور که اسم این جعبه نشان می‌دهد شبیه به سینی است و محصول داخل آن دیده میشود. محتوا را باید از بالا قرار دهید و از آن برای حمل محصولاتی مانند مواد غذایی، آشامیدنی، بطری، نوشابه ،رستوران و غیره استفاده میکنند.
جعبه دایکات سفارشی
این جعبه طبق سفارش مشتری به مشخصات و اندازه دقیق ساخته میشود. شرکت تولیدکننده می‌تواند این جعبه را به شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون بسازد. استفاده از آن بیشتر برای محصولات پیتزا،همبرگر،سیب زمینی،کفش،جالیوانی آبمیوه،آرایشی و اسباب‌بازی کودکان است.
دوام و ماندگاری بالا زمان انتقال و تنوع رنگی ویژگی‌های دیگر آنها است
کارتن و جعبه لمینتی
در بین تمام انواع کارتن بسته بندی بالا، شاید کارتنهای لمینتی طرفدار بیشتری داشته باشند. علت آن استفاده از جعبه و کارتن بسته بندی لمینتی برای نگهداری کالاهای ویژه یا بسیار گران‌قیمت است. چاپ با کیفیت یکی از ویژگی‌های ممتاز طراحی و ساخت این نوع کارتنها است.
وقتی پوستر آماده را از چاپخانه خریداری کردیم و کارتنهایی که به زیر پوستر چسبانده میشود در ابعاد لازم برش داده میشود. برای شروع تولید کارتن لمینتی ابتدا چسب سیلیکات که مخصوص کارتن میباشد در مخزن دستگاه لمینت ریخته میشود و توسط سیلندر بزرگ که به مخزن نزدیک است چسب به سیلندرهای کوچک بالا انتقال داده میشود و پوستر را از دستگاه عبور میدهیم و زیر پوستر کاملا به چسب آغشته میشود و درقسمت خروجی دستگاه کارتن آماده چسباندن پوستر میباشد که یکی یکی انجام میشود حدودا در ساعت میتوان ۱۲۰۰ عدد کارتن لمینتی تولید کرد.
ویژگی اصلی کارتنهای لمینتی ساده کردن امر حمل و نقل یک کالا با حفظ کمیت و کیفیت آن است. لمینت دوام جلد چاپی محصول را بالا می‌برد و می‌توانید همیشه از آنها استفاده کنید.
دیگر ویژگی های کارتن و جعبه لمینتی
ویژگی دیگر آنها مقاومت در مقابل لکه، چین‌خوردگی، چربی و روغن، رطوبت و دیگر آلاینده‌ها است
یکی از بهترین راه های بسته بندی که در بازار فروش طرفداران بسیاری دارد استفاده از کارتن هایی با جنس لمینت است. چاپ مناسب و با کیفیت از پارامترهای این نوع بسته بندی به شمار می رود که توسط ماشین آلات مخصوص این کار صورت می گیرد. لیتوگرافی بر روی لمینت عملکردی است که یک فرآیند چاپ گرافیکی بر روی کاغذ می باشد. این نوع چاپ در حقیقت نوعی لمینت را چاپ می کند که بسیار ماندگار و زیبا است. چاپ لیتوگرافی یک روش آسان و کاربردی برای چاپ هر لوگو و طرحی بر روی کارتن های ساده و البته است. از آن جایی که چاپ لمینت یک پوششUV بر سطح کاغذ یا مقوا چاپ می کند بسیار با کیفیت و ماندگار است. در این نوع چاپ صفحه کاغذ به دو قسمت مثبت و منفی تقسیم می شود که صفحه مثبت جوهر را که به روغن مخصوص آغشته است را دریافت کرده و آب را دفع می کنند صفحه منفی نیز وظیفه استخراج آب را انجام می دهد و جوهر را از صفحه مثبت حذف می کند.
دستگاه های کارتن سازی
- برش و خط تا
- دایکات
- چاک دستی
- لب چسب
- تسمه کش
- منگنه
- چاپ فلکسو
- لمینت
دستگاه خط کش برش در ساخت کارتن
دستگاه خط کش برش مورد استفاده در کارتن سازی برای انداختن خط روی کارتن استفاده می شود. در واقع برای شیت بندی کارتن و متناسب بودن آنها استفاده می شود. این دستگاه در فرایند ساخت کارتن به سایز بندی ورق ها کمک می کند.
دستگاه دایکات
فرآیند دایکات در واقع فرآیندی برای برش دادن انواع فلز، پلاستیک، مقوا یا کاغذ به شکل های مختلف است که به وسیله ی دستگاه های مخصوصی انجام می شود. دستگاه دایکات مورد استفاده در کارتن سازی می تواند یک رول و یا ورق را از انواع جنس ها بدون اینکه به هیچ گونه قیچی، شابلون و یا تیزبر نیاز باشد و بدون دخالت دست برش دهد.
با استفاده از این دستگاه ورق ها در ابعاد خاص و کاملا شبیه هم برش داده می شوند و آنها را در کارتن سازی مورد استفاده قرار می دهند. یکی از مهمترین بخش ها در این صنعت دایکات است. چون طراحی و برش دادن درست ورق ها در این مرحله به زیبایی و لوکس بودن محصول نهایی بسیار کمک می کند
انواع دستگاه دایکات
- دستگاه دایکات رفت و برگشتی(پینگ پنگی)
دستگاه دایکات رفت و برگشتی برای برش دادن ورق هایی استفاده می شود که کیفیت متوسطی دارند اما در ابعاد بالا باید برش داده شوند. نام دیگر این دستگاه پینگ پنگی است. البته در ایران با نام دستگاه رفت و برگشتی شناخته می شود.
- دستگاه دایکات فکی
از دستگاه دایکات فکی برای برش و ساخت باکس های متوسط مورد استفاده قرار می گیرد. در ایران این دستگاه کارتن سازی کپی شده دستگاه چینی است که کیفیت بسیار خوبی دارد.
- BOBST دستگاه دایکات
دستگاه دایکات BOBST ساخت آلمان است و در ایران از بین دستگاه های دایکات این مدل بهترین نوع محسوب می شود. از کیفیت خوب و کارایی بسیار زیادی برخوردار است. البته در ایران تعداد انگشت شماری از این مدل دستگاه وجود دارد. کارتن های آبمیوه و شیر که روزانه قابل استفاده همه ی ما است توسط این دستگاه تولید می شود.
- دایکات روتاری
دستگاه دایکات فرایند قالب دهی جعبه ها را انجام می دهد و از جمله دستگاه های مهم و حساس در راه اندازی خطوط تولید کارتن سازی محسوب می شود
دستگاه چاک دستی
یکی دیگر از دستگاه های مورد استفاده در کارتن سازی، دستگاه چاک دستی است. این دستگاه دارای تیغه های از جنس فولاد است و توانایی تولید کردن کارتن های سه لایه یا پنج لایه را به طور منظم دارد. این دستگاه در بیشتر کارگاه های کارتن سازی مورد استفاده قرار می گیرد و کار با آن خیلی راحت و بدون هیچ دردسری است؛ اما در کارگاه های که کار آنها تولید کارتن مادر است این دستگاه خیلی ساده، اصلی ترین کار را به عهده دارد.
در کارگاه های کارتن سازی از این دستگاه برای ساختن کارتن های بزرگی استفاده می شود که دارای کیفیت متوسط هستند؛ مانند کارتن کولر یا یخچال
البته ناگفته نماند که دستگاه اتومات این مدل نیز وجود دارد اما برای ساختن کارتن های استفاده می شود که روی آنها چاپ انجام نمی شود؛ مانند کارتن های میوه نکته ی دیگر این است که خود دستگاه چاک زن بیشتر وقت ها با دستگاه فلکسو همراه است و زمانی که نیاز باشد عمل چاپ را بر روی کارتن ها انجام می دهد.
در این مرحله اول کارتن ها را چسب کاری کرده و لبه های چسب کاری شده از قسمت تسمه ها و غلتک ها می گذرد و بعد از پرس شدن این لبه ها کارتن شکل گرفته و قابل بسته بندی است
دستگاه لب چسب کارتن
دستگاه لب چسب کارتن یکی از پرکاربردترین دستگاه ها در صنعت ساختن کارتن است که در همه ی کارگاه های کارتن سازی مورد استفاده است. این دستگاه شامل: قرقره، غلطک و تسمه هایی است که کار چسب زدن روی لبه کارتن را انجام می دهند.
دستگاه تسمه کش و بسته بندی
دستگاه تسمه کش در قسمت های مختلف صنعت در انواع فلزی و پلاستیکی مورد استفاده است. در محصولاتی که بسته بندی با کیفیت ارزش زیادی دارد از دستگاه تسمه کش فلزی استفاده می شود. تسمه کش های نیمه اتومات در بازار از محبوبیت خاصی برخوردار هستند و کیفیت بسیار خوبی دارند. نوع اتومات آن برای PP و PET مورد استفاده قرار می گیرد.دستگاه تسمه کش های اتومات در بخش بسته بندی های بزرگ و کوچک استفاده می شود. یکی از ابزارهای قابل استفاده در صنایع بلوک و سیمان، تسمه کش های اتومات است.
دستگاه منگنه
در صنعت ساخت انواع کارتن دستگاهی است که آخرین مرحله فرآیند کارتن سازی با آن انجام می شود و ساده ترین مرحله ی تهیه و تولید در صنعت کارتن سازی است. دستگاه منگنه یا کارتن دوز، در حفظ سلامتی محصول نقش زیادی دارد. در واقع این مرحله به استحکام و محکم بودن کارتن ها کمک می کند
دستگاه چاپ فلکسو
برای آنکه بتوانید انواع چاپ رنگی یا ساده را روی جعبه ها با سرعت بسیار بالا انجام دهید، همواره به دستگاه های پر قدرتی نیاز دارید که این کار را در تیراژ بالا برای شما انجام دهند. دستگاه چاپ فلکسو با قابلیت چاپ یک الی چهار رنگ می تواند در هر ساعت 2000 کارتن را چاپ کند
دستگاه لمینت
برای تولید کارتن های لمینتی از این دستگاه استفاده میکنیم.
داخل دستگاه چسب سیلیکات (در بعضی مواق از چسب صحافی ) می ریزیم و سپس پوستر هایی که از چاپخانه دریافت کردیم رو به داخل دستگاه میدیم و اون ها رو روی ورق ها می چسبانیم.کار به دستگاه لمینت بسیار ساده است و پیچیدگی خاصی ندارد.
مواد مصرفی در کارتن سازی
- ورق: ماده اصلی برای تولید کارتن
- چسب سیلیکات:چسباندن جعبه وکارتن و همچنین لمینت کردن کارتن
- رنگ آبشور:رنک مورد استفاده برای چاپ کارتن
- تسمه: برای بسته بندی با دستگاه بسته بندی
- قالب: برای دایکات کارتن
- کلیشه: برای چاپ بر روی کارتن
- پالت چوبی: برای چیدن کارتن بر روی آن و بسته بندی کارتن و حمل آسان
- شیرینگ پالت: پوشش سلفونی روی کارتن چیده شده بر روی پالت برای محافطت از گرد و خاک